Ithink.pl - Dziennikartstwo Obywatelskie
Dlaczego jesteśmy agresywni?
dodano 26.02.2008
Zachowania agresywne występują na wielką skalę w wielu dziedzinach życia społecznego, unieszczęśliwiając całe rzesze ofiar i ich rodzin.
Na początek chciałabym się skupić na trzech modelach, które w wyjaśnieniu agresji odwołują się do zasad biologicznych, opierając się wspólnie na założeniu, iż źródła agresywnego zachowania tkwią bardziej w biologicznej naturze istot ludzkich, niż w ich funkcjonowaniu psychicznym, opierają się na zasadach ewolucyjnych i genetycznych (Krahe, 2005).
Autorzy podejścia socjobiologicznego zakładają, że agresja rozwinęła się w procesie ewolucji jako przystosowawcza forma zachowania społecznego oraz dlatego, że jest narzędziem osobniczego sukcesu reprodukcyjnego. Perspektywa etologiczna wyjaśnia natomiast przejawy otwartej agresji jako funkcję wewnętrznej energii agresywnej, która jest uwalniana przez zewnętrzne sygnały wywoławcze agresji. Natomiast zwolennicy genetyki behawioralnej twierdzą, iż dyspozycje do agresywnego działania są przynajmniej po części zdeterminowane genetycznie. Od propozycji koncentrujących się na biologicznych podejściach do agresji, przejdziemy teraz do wyjaśnień odwołujących się do mechanizmów psychologicznych, zaangażowania w działania agresywne (Krahe 2005).
Jednym z pierwszych psychologów, który podjął zagadnienie agresji był Z. Freud. W swojej dychotomicznej teorii instynktu (1920) założył on, że od momentu narodzin człowiek posiada on dwa przeciwstawne instynkty: życia (Eros), który powoduje, że jednostka rozwija się, jest zdolna do nawiązania związków emocjonalnych, dąży do zaspakajania pragnień oraz śmierci (Tanatos), który działa w kierunku samozniszczenia danej jednostki. Ta dwa współwystępujące instynkty są źródłem trwałego konfliktu wewnętrznego, którego rozwiązaniem jest zwrócenie destrukcyjnej siły od siebie i skierowanie jej na zawnątrz w postaci agesji wobec innych ludzi (Krahe, 2005). Według Z. Freuda (1920) energia służąca instynktowi śmierci jest nieustannie generowana w organizmie i jednostka uwalniając ją, chroni swoją równowagę wewnętrzną (Krahe, 2005). Jeśli nie może ona rozładować się w sposób akceptowany społecznie, to będzie się gromadzić i w końcu rozładuje się w skrajnej, nieakceptowanej społecznie postaci: wybuchu agresji.
Pogląd Freuda o agresji jako instynkcie podporządkowanym zasadzie przyjemności mimo, iż poparty ubogim zapleczem empirycznym zainspirował hipotezę frustracji-agresji. W pierwszej wersji zaproponowanej przez Dollarand i innych (1939), mowa, iż agresję traktuje się jako napędzaną pragnieniem przezwyciężenia frustracji. Jak uważa Barbara Pilecka (2005) „frustracja to stan niezaspokojenia naszych potrzeb”. Rodzi to napięcie emocjonalne, które rozładować może agresja. Agresywne zachowania mogą przebiegać w różnych kierunkach, jednak najczęściej są skierowane na osobę lub przedmiot, które tą frustrację wywołały. Osoba, która przeżywa frustrację może również wycofać się z sytuacji bądź też popaść w depresję. Wersję tą zastąpiła szybko wersja probabilistyczna Millera (1941), gdyż nie każdy akt agresji musi być powodowany przez uprzednią frustrację. Miller stwierdził iż „ frustracja stwarza podniety do wielu różnych typów reakcji, między innymi do jakieś formy agresji” (s.338). Tak więc agresja nie jest jedyną, ale jedną z możliwych reakcji na frustrację. Jak uważa Barbara Krahe: „ hipoteza frustracji-agresji, będąca początkowo modelem popędowym rozwinęła się w podejście bardziej złożone, w którym kładzie się nacisk na ocenę poznawczą sygnałów sytuacyjnych jako decydującą zmienną pośredniczącą między frustrującym wydarzeniem a agresywną reakcją” (Krahe, 2005, s. 39)
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ
REKLAMA
5 NAJLEPIEJ OCENIANYCH ARTYKUŁÓW



















