Etat dzielony na dwoje
Obok znanych i stosowanych od lat, jak praca na czas określony, praca na zastępstwo czy praca w niepełnym wymiarze czasu zatrudnienia, pojawiły się na polskim rynku pracy formy mniej typowe.
Jedną z nich jest praca dzielona (work-sharing). W przypadku złej kondycji finansowej firmy, pracownicy godzą się na redukcję swoich godzin pracy i obniżenie wynagrodzenia. Dzięki temu praca jest dzielona między większą liczbę osób, które unikają zwolnienia. Gdy sytuacja stabilizuje się, mogą oni wrócić do pracy w pełnym wymiarze godzin.
Ankieterzy, sportowcy czy przewodnicy bywają zatrudniani w systemie pracy przerywanej. Oznacza to, że pracodawca podpisuje z nimi umowę na określony czas, w którym planuje korzystać z ich pracy. Po zakończeniu tego okresu następuje okres niewykonywania pracy. Taka forma zatrudnienia wymaga w świetle polskiego prawa bądź zawarcia umowy o pracę i wykorzystywanie urlopu bezpłatnego, bądź podpisywania kolejno umów na czas określony. Oczywiście, warunki udzielania urlopu bezpłatnego podlegają ustaleniom w Kodeksie pracy i pracodawca może wysłać pracownika na taki urlop jedynie na jego pisemny wniosek. Pracownikowi nie wolno jednak przedłożyć wniosku z pozostawieniem pustego miejsca, by sam pracodawca określił datę urlopu. Musi ona być dokładnie podana i według tego urlop jest udzielany. Jak podaje serwis Kadry.Infor.pl, z ważnych przyczyn możliwe jest odwołanie pracownika z urlopu, jeżeli strony przewidziały taką ewentualność przy udzielaniu z urlopu dłuższego niż 3 miesiące. W przypadku krótszych urlopów pracodawca może jedynie zawrzeć z pracownikiem porozumienie o przerwaniu albo skróceniu urlopu. Wadą pracy przerywanej jest nie wliczanie się urlopu bezpłatnego do okresu pracy. Zaletą – możliwość podjęcia w tym czasie pracy u innego pracodawcy.
Jest jeszcze praca na wezwanie. Osoba zatrudniona w tym systemie zobowiązuje się do pełnej dyspozycyjności wobec pracodawcy, gotowości stawienia się do pracy w każdym momencie. W przeciwieństwie do pracy przerywanej, taka forma zatrudnienia nie daje gwarancji, że wezwanie do pracy w ogóle nastąpi, a jeśli nastąpi, to kiedy. Pracę na wezwanie stosuje się w branży turystycznej, hotelarskiej. W Polsce nie ma jeszcze możliwości zatrudniania w tym systemie (choć funkcjonuje forma do niego zbliżona: dyżur). – Nie jest zatem możliwe wprowadzenie pracy na wezwanie, przez zawarcie umowy o pracę, w której pracownik zobowiązuje się do pełnienia dyżuru w domu i stanowi to jego podstawowy obowiązek (a nie obowiązek wykonywany poza normalnymi godzinami pracy) – podsumowuje Infor.