Uniwersytet to nie zawodówka Przychodzenie na uniwersytet „po zawód” nie pozwala odróżnić go od zawodówki. Prawdą jest, że tak funkcjonują uniwersytety w całym świecie. Ale też prawdą jest, że kryzys tzw. nauczania jest również globalny i propozycje powrotu do idei uniwersytetu wcale takie rzadkie nie są. Na uniwersytecie wykładowca – starszy kolega – może studentowi pomóc w zdobywaniu wiedzy, ale nie będzie go niczego nauczał. Odwrotnie niż w zawodówce. W praktyce, to nasze uczelnie są hybrydami, ale przeważa chyba zawodówka. I to jest to, co odpowiada obu stronom. Ustrój uczelni traktuje wprawdzie studenta jak tartaczna piła świeżo ścięty pień, ale studenci emocjonują się głównie opłatami za studia. A powszechność płatnych studiów nie oznacza, że rzeczywiście musieliby wyłożyć tę forsę z własnej kieszeni. Przy sensownie zorganizowanym systemie stypendialnym student mógłby nawet na studiach zarobić. Pisało o tym wielu ludzi, ja też. Student zarabiałby kosztem uczelni, oczywiście, ale dlaczego miałby się tym martwic. To się da zrobić. Ale nie w tym paradygmacie kształcenia. Jeśli jednak paradygmatu nie zmienimy, to uczelnie polskie – może nie wszystkie, ale pewnie znakomita większość – staną się miejscami tłumaczenia studentom tekstów pisanych przez pracowników innych uczelni i dostępnych w Internecie. Takie wspólne odrabianie pracy domowej. Na Kongresie Obywatelskim w 2009 roku takie pomysły całkiem serio były rozważane. Czym jednak naukowcy tych uczelni będą się wtedy różnili od politruków w Armii Czerwonej? Pewnie poborami.
P.S. Tekst ten jest modyfikacją opublikowanej w kieleckiej prasie mojej wy-powiedzi o kieleckich uczeniach.