Ithink.pl - Dziennikartstwo Obywatelskie
Jak poprawnie - "ursusjanin" czy "ursusianin"?
dodano 12.03.2007
Na poniższe rozważania nie otrzymałem odpowiedzi z Rady Języka Polskiego, a zacytowane na wstępie dwie różne profesorskie opinie na temat wyrazu "ursusjanin/ursusianin" potwierdzają konieczność przemyślenia tematu na najwyższym polonistycznym szczeblu.
RJP przyjęła uchwałę o (rzekomo) poprawnej nazwie listu elektronicznego (e-mail, potocznie mejl). Nie dość, że najzwyczajniej przepisano angielskie słowo (co nie zawsze bywa karygodne, wszak radar), to przyjęto je jako polskie, popełniając błąd, bowiem jeśli po samogłosce słyszymy [j], to powinniśmy pisać j, zatem poprawną formą może być (e)majl (a jeśli już ktoś pragnie być potoczny na niższym szczeblu ważności wypowiedzi) - mejl.
Poloniści są zakłopotani, ponieważ nazwa Czuwaszja zasadniczo (o czym zaraz) nie przystaje do reguły pisania j po c, s, z. Powinno być Czuwaszia, ale prawdopodobnie mylnie (a dosłownie!) zinterpretowano zapis "po z", wszak przed literą z mogą przecież znajdować się jakiekolwiek inne litery, w szczególności litera... s, i... w ten sposób powstała nazwa Czuwaszja, która literalnie spełnia jednak językową zasadę! Zapewne to przypadek zrządził, ale właśnie ta nazwa powinna być wzorcem dla innych haseł o równie dyskusyjnej pisowni!
Ponieważ przed literą z mogą znajdować się również litery c oraz r, przeto uzyskujemy cztery dwuznaki (cz, dz, rz, sz), po których należy pisać j w przypadku słyszenia [j] (według mojej propozycji). Gwoli ścisłości, można byłoby dodać (raczej żartobliwie) piąty przypadek - zz (np. bezzjawiskowość).
Propozycja, którą niniejszym przedstawiam, polegałaby na przeniesieniu z "grupy i" do "grupy j" wyrazów zawierających litery oraz dwuznaki cz, ć, dz, dź, dż, ł, ń, rz, sz, ś, ź, ż, również litery samogłoskowe ą, ę, ó (co formalnie już zapisano w "grupie j", jednak dla jasności warto wyraźnie je wymienić).
Zakres stosowania j (jeśli słyszymy [j]) - ***na początku wyrazu, po samogłoskach, po literze j*** oraz po literach c, s, z, należy rozszerzyć na podobne litery ć, ś, ź, ż oraz na ł, ń, także na ą, ę, ó (choć formalnie już je wymieniono jako samogłoski) oraz na dwuznaki związane z literą z i z jej typowo polskimi odmianami - cz, sz, rz, dz, dź, dż.
Inaczej - jeżeli słyszymy [j] po literach c, s, z oraz po wszystkich charakterystycznych polskich literach i dwuznakach piszemy j (w pozostałych przypadkach piszemy i). Dwuznak ch jest związany z literą h, zatem zarówno po h, jak również po ch, piszemy i, co można ująć krócej - po h stawiamy i (wszak ch formalnie spełnia ten warunek).
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ
REKLAMA
ARTYKUŁY O PODOBNYM TEMACIE
zobacz więcej
5 NAJLEPIEJ OCENIANYCH ARTYKUŁÓW